Druga połowa XVIII wieku była niezwykle istotna dla bezpieczeństwa budynków i ich ochrony przed piorunem. Od momentu wynalezienia piorunochronu minęło sporo czasu, natomiast podstawowe działanie tych urządzeń nie zmieniło się. Jeżeli zastanawiasz się kto jest wynalazcą piorunochronu, czym jest odgromnik lub piorunochron aktywny – czytaj dalej.
Komu zawdzięczamy piorunochron? Wynalazca piorunochronu
Za wynalezienie piorunochronu odpowiada Benjamin Franklin. Prowadził on badania w latach 1746-1752 nad udowodnieniem elektrycznej istoty oraz natury, jaką miał posiadać piorun. Ten wynalazca piorunochronu zaczął instalować pierwsze urządzenia tego typu już w wakacje 1752 roku. Miesiąc wcześniej zamocował piorunochron na dachu własnego domu. Następnie kariera tego urządzenia przyspieszyła. W ciągu trzech dekad liczba piorunochronów w Filadelfii, bo tam właśnie działał wynalazca piorunochronu, wynosiła już 400 sztuk.
Piorunochron aktywny – co to takiego?
Szybko zorientowano się, że tradycyjny piorunochron nie spełnia w 100% w swojej roli, dlatego zaczęto instalować piorunochron aktywny. Składa się on z masztu oraz głowicy na nim osadzonej. Posiada ona w sobie urządzenie jonizujące. Wykorzystywane do tego jest pole elektromagnetyczne. To wytwarzane jest z pola elektrycznego, które z kolei otrzymywane jest przez prekursory zastępujące.
Łatwo stwierdzić, że w ten sposób największy potencjał elektryczny występuje na samej końcówce tego urządzenia. W ten sposób inicjacja jest bardziej kontrolowana, a budynek można przed piorunem chronić skuteczniej niż wykorzystując do tego tylko samodzielny, tradycyjny drut odgromowy.
Odgromienie kiedyś
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu, dokładnie w latach 60-70., takie piorunochrony były wymagane przez prawo budowlane. Na każdym dachu musiał znaleźć się wówczas wolnostojący maszt, który miał zapobiegać skutkom nagłych wyładowań elektrycznych do atmosfery.
Odgromienie domu dzisiaj
Obecnie nie ma już takiego wymogu. W latach 90. zaczęto odstępować od instalacji odgromowej. Nie wydaje się to być dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza w czasach obecnych, kiedy każdy z nas nieustannie powiększa liczbę urządzeń elektrycznych w domu lub w mieszkaniu. Każda rodzina obecnie korzysta z wielu smartfonów, monitorów, komputerów, telewizorów. Wszystkie one mogą przyczynić się do wyładowania elektrycznego właśnie w tym obszarze. Na szczęście, zapobiegliwi mieszkańcy wciąż decydują się na odgromienie domu.
Instalacja odgromowa – kiedy wymagana?
Zastanawiasz się, kiedy wymagana jest instalacja odgromowa? Instalacja odgromowa obecnie jest wymagana tylko w niektórych przypadkach. Pierwszym z nich jest sytuacja, kiedy budynki mieszkalne są wyższe niż 15 metrów oraz ich powierzchnia przekracza 500 m2. Drugą taką sytuacją jest ta, kiedy budynki mieszkalne są wyższe niż 15 m, i zostały wykonane z materiałów łatwopalnych. Dodatkowo muszą stać w specyficznej lokalizacji, czyli na wzniesieniu. Wiadomo, takie miejsce sprzyja wyładowaniom atmosferycznym.
Budowa piorunochronu
Obecnie, piorunochrony składają się ze zwodów, które bezpośrednio przyjmują wyładowania. Są one wytwarzane przez przewody odprowadzające. Następnie, uziomem, ładunek elektryczny wędruje do ziemi. Tam metalowe części odpowiadają za uziemienie.
Taka prosta budowa piorunochronu powoduje, że wyładowanie do atmosfery ładunku elektrycznego nie jest szkodliwe dla budynku, a instalacja odgromowa jest całkowicie bezpieczna. Mieszkańcy nie czują się zagrożeni, a budynek nie będzie ulegał szkodom. Czasami w takiej instalacji montowany jest także zacisk. Zacisk do iglic odgromowych pozwala zmierzyć rezystancję uziomu, co jest niezwykle pomocne w celu sprawdzenia galwaniki części naziemnej.
Rodzaje instalacji odgromowych
Budowa piorunochronu nie musi być zawsze jednakowa. Instalacje odgromowe można podzielić na dwie grupy: piorunochrony pasywne oraz piorunochrony aktywne. Te drugie opierają swoje działanie na zwodach wysokich oraz podwyższonych, które są umieszczone wysoko nad budynkami. Ich zadaniem jest ściąganie wyładowania elektrycznego na głowicę takiego piorunochronu.
W ten sposób, wyładowanie można sprowadzić na ziemię jednym przewodem. Jest to spora oszczędność materiałów, a taki piorunochron aktywny mniej szpeci budynek.
Piorunochron aktywny – czy można stosować?
Piorunochrony aktywne są dopuszczone do użytku w Polsce, jednak tylko w konkretnych warunkach, jakie przewidziała norma. Przede wszystkim, budynek musi posiadać minimum 2 zwody. Dodatkowo, kąt ochronny nie może być większy niż 45 stopni.
Komu zlecić montaż piorunochronu na dom?
Obecnie na rynku pojawiło się wiele firm, które specjalizują się w produkcji, a także w montażu piorunochronów. Instalacja odgromowa jest równie ważna, co produkcja samego piorunochronu. Piorunochron na dom musi być wykonany niezwykle dokładnie, z troską o najmniejsze szczegóły, aby nie było żadnych ubytków w elementach galwanicznych. Jednocześnie, drut odgromowy musi mocno trzymać się budynku i być zamontowany w zgodzie z najlepszymi praktykami.
Piorunochrony – cena
Każdy, kto jest na etapie końcowym budowania domu, zastanawia się, ile kosztuje piorunochron. Z pewnością, na to pytanie nie można odpowiedzieć w sposób prosty i jednoznaczny. Cena piorunochronu zależy od wielu czynników. Jednym z najważniejszych jest powierzchnia domu. Piorunochron na dom dla małego domku o promieniu ochronnym do 25 m to zazwyczaj koszt w granicach 2000-3000 zł. Cena ta obejmuje zarówno drut odgromowy, a także jego instalację.
Ile kosztuje piorunochron dla większych domów?
W przypadku średniego domu o promieniu ochronnym do 50 m możesz się spodziewać wydatku w granicach od 3000 do 4500 zł. Oczywiście, tutaj również wliczona jest robocizna. W przypadku większego domu o promieniu ochronnym do 80 m, będzie to już prawdopodobnie koszt od 4500 do 6000 zł.
Niezależnie od wielkości domu, który posiadasz, pamiętaj, że to, ile kosztuje piorunochron zależy także od firmy, na jaką się zdecydujesz oraz od lokalizacji. W poszczególnych województwach i miastach zarysowały się inne stawki, które dyktowała konkurencja oraz specyfika danego regionu. Instalacja odgromowa z pewnością będzie inwestycją na lata, która się zwróci. Czy jest coś cenniejszego niż spokojny sen lub bezpieczne przebywanie w domu podczas intensywnej burzy?
Zasada działania piorunochronów
Potężne wyładowanie elektryczne nazywamy piorunem. Piorun może mieć natężenie prądu do 100 000 A i temperaturę zbliżoną do 30 000 stopni Celsjusza. Podczas uderzenia pioruna ładunki elektryczne o ładunku ujemnym i dodatnim krążą jak szalone. Ruch ten jest 1000 razy większy niż w domowej instalacji.
Ciężko jest przewidzieć wszystkie skutki związane z uderzeniem pioruna. Jednak zasada działania piorunochronów od lat nie zmienia się. Mają one za zadanie skumulować uderzenie na siebie, a następnie drutem odgromowym sprowadzić ładunek na ziemię do uziemienia. Działanie piorunochronów, jak sama nazwa wskazuje, wpływa na ochronę domu i domowników.
Jak wygląda piorunochron?
Przed piorunem nie można się ochronić, jednak przed skutkami jego uderzenia, jak najbardziej. Wiedział o tym już wynalazca piorunochronu, Beniamin Franklin. Powinieneś wiedzieć o tym również ty. Z pewnością powinieneś wiedzieć, co to jest piorunochron.
Przeglądając Internet w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, jak wygląda piorunochron, możesz natknąć się na wiele nieścisłości. Przede wszystkim, związane jest to z tym, że są dwa jego rodzaje. Piorunochron na dom może mieć działanie pasywne oraz aktywne.
Naturalne uziemienie
Naturalnymi elementami odgromienia domu mogą być elementy metalowe, które znajdują się ponad poziomem dachu, np. elementy zbrojenia żelbetowego, ale także stalowe słupy. Uziomem naturalnym z kolei mogą być metalowe rurociągi czy betonowe fundamenty lub też metalowe część budynku znajdujące się pod ziemią, które nie są izolowane. Jeżeli do dyspozycji nie będzie naturalnych elementów piorunochronu. Wtedy należy je specjalnie wykonać.
Piorunochrony powinny być połączone z główną komorą uziemienia budynku. Co ciekawe, nie każdy budynek musi posiadać ochronę przed piorunem. Decyduje o tym wskaźnik zagrożenia piorunowego, który jest obliczany od nie wg normy PN/E05003/01.
Co to jest piorunochron – dlaczego warto w niego zainstalować?
Piorunochrony zapobiegają wielu nieszczęściom. Pioruny wywołują pożary, rozrywają mury, a także łamią drzewa czy rozrzucają dachówki lub okładziny ścienne na kilka metrów. Warto mieć również na uwadze fakt, że piorun może przepalić instalację elektroniczną lub też telekomunikacyjną. Najczęściej można spodziewać się uszkodzeń w systemach informatycznych, zaburzeń w funkcjonowaniu alarmów i innych urządzeń służących do sygnalizacji. Piorun dodatkowo może uszkodzić sprzęt elektroniczny, czyli na przykład komputery, sprzęt AGD czy telewizory. Zagrożone są także transformatory w urządzeniach elektrycznych oraz silniki. Właściciele domów, mieszkań, firm itd. z pewnością powinni rozumieć istotę odgromienia budynku i, nie zważając na to ile kosztuje piorunochron, zamontować go.
