Jak prawidłowo przeprowadzić szalowanie schodów?

Schody należą do najważniejszych elementów ciągów komunikacyjnych. Ich forma projektowana jest nie tylko z myślą o wygodnym przemieszczaniu. Często schody pełnią również funkcje dekoracyjne i wpływają na ostateczny wygląd pomieszczenia. Po to, by ich wygląd szedł w parze z trwałością, wykonuje się szalowanie schodów, nazywane także deskowaniem. Jak je przeprowadzić w prawidłowy sposób? Sprawdź w naszym poradniku!

Szalunki na schody – charakterystyka

Czym właściwie są szalunki? Konstrukcja jest wykonywana jednorazowo tylko dla wylania określonego biegu schodów. Stanowi formę, która następnie zostaje wypełniona betonem. Po zakończeniu prac szalunek na schody jest rozbierany, a na ich powierzchni można prowadzić dalsze prace wykończeniowe.

Dlaczego szalunek na schody jest taki istotny?

Biegi schodów to tak naprawdę jeden z rodzajów płyt stropowych. Pełnią podobną funkcję do stropów pomiędzy kondygnacjami czy stropodachami. Są stale połączone ze ścianami i gruntem. To na te elementy nośne biegi schodów przenoszą obciążenia. Dlatego do szalowania schodów należy podejść z jednakową starannością, jak do wykonywania stropów. Dzięki temu schody nie będą pękały i będzie trzeba ich remontować.

Z czego wykonać szalunek schodów?

Szalunki na schody wykonywane są najczęściej z elementów drewnianych lub drewnopochodnych. Mogą zostać wcześniej zaimpregnowane, choć w przypadku płyt wystarczy fabrycznie wykonywana impregnacja mechaniczna. Jakie są najważniejsze cechy szalunku z poszczególnych materiałów? Oto tworzywa i ich charakterystyka:

• drewno – ten materiał jest łatwy w obróbce i ogólnodostępny. Do wykonywania szalunku schodów wykorzystuje się te same deski, które odzyskiwane są z deskowania fundamentów czy stropów. Drewno jest trwałe i stosunkowo tanie. Słabo sprawdza się jednak przy schodach o bardziej skomplikowanych kształtach;
• sklejki – sklejki lub płyty OSB wykorzystywane są najczęściej do tworzenia szalunku schodów o nietypowych kształtach. Ich równe i regularne wymiary sprawdzają się przede wszystkim przy schodach okrągłych i zabiegowych. Materiał nadaje się do wielokrotnego wykorzystania. Pozwala na tworzenie płaskich powierzchni. Sklejka jest nieco droższa od drewna.

Kiedy wykonuje się szalunek na schody?

Najczęściej szalowanie schodów wykonuje się już po ułożeniu ścian i bezpośrednio przed wylaniem betonu. Jednak przy bardzo skomplikowanych obiektach lub nietypowym kształcie stopni konieczne będzie wcześniejsze przygotowanie deskowania. Wstępny montaż wykonuje się w warsztacie, a następnie całość składana jest na budowie. W ten sposób jest przeprowadzane szalowanie schodów zabiegowych, okrągłych lub o nietypowym rozgałęzieniu biegów.

Jak zrobić szalunek na schody – najważniejsze zasady

Schody w budynkach różnią się między sobą rozmiarami, wysokością i szerokością stopni oraz kształtem. Jak łatwo się domyślić, szalowanie schodów w każdym z tych przypadków przebiega nieco inaczej. Można jednak wskazać na konkretne zasady i etapy prac, które powtarzają się przy każdej konstrukcji schodów:

• wyznacz miejsca, gdzie zamocujesz deskowanie;
• ułóż deskowanie dolnej części schodów;
• zamocuj pręty zbrojeniowe;
• ułóż deskowanie w górnej części;

Kolejność wykonywania deskowania

Jak zrobić szalunek na schody? Od czego zacząć pracę? Przede wszystkim, na ścianach musisz narysować miejsca, w których będą przebiegały krawędzie stopni i spodnia część płyty schodów. Te linie wyznaczą miejsca, gdzie zamocujesz deskowanie. Pamiętaj o zasadzie, żeby wszystkie elementy układać od góry w dół. Tak prowadzone szalowanie schodów pozwoli uniknąć ryzyka, że ostatni stopień będzie zbyt wysoki. Łatwiej jest zniwelować ewentualne odchyłki przy dolnym stropie.

Dolna część szalunku schodów

Pierwszym etapem jest ułożenie deskowania spodniej części płyty schodów. Deski wyznaczają spód biegu, a jednocześnie tworzą bazę dla całej konstrukcji. Szalowanie schodów należy przygotować od razu dla wszystkich biegów i spoczników. Konstrukcje osadza się na podłożu za pomocą pionowych podpór regulowanych lub desek. Pod deskowaniem umieszczane są również stemple. Trzeba je zamocować w poprzek biegu w odległościach około metra od siebie.

Układanie zbrojenia

Kiedy deskowanie spodniej części schodów jest już gotowe, pora na ułożenie zbrojenia. Pręty należy umieścić w odległościach i układzie według projektu budowlanego. Musisz zadbać o miejsce łączenia ze stropami poziomymi i mocowaniem do ściany. Pręty nie powinny opierać się o szalowanie schodów, a żeby tego uniknąć, stosuje się specjalne dystanse. Wszystkie elementy należy połączyć w taki sposób, aby tworzyły jednolitą konstrukcję.

Szalunek schodów na górze płyty

Po odpowiednim zamocowaniu prętów zbrojeniowych pora przejść do kolejnego etapu deskowania. Górny szalunek na schody betonowe zewnętrzne i wewnętrzne ma na celu wyznaczenie pionowych krawędzi stopni. Do ścian w pionie za pomocą wkrętów montuje się deseczki. Do nich w poprzek biegu trzeba przymocować części deskowania, które ostatecznie będą pionowymi powierzchniami stopnia. Mocowanie desek do ścian i poprzecznych stempli wykonuje się na podstawie wcześniej wyrysowanych na ścianie odnośników.

Trudności przy szalowaniu schodów zabiegowych

Schody dwubiegowe i wykonywane ze spocznikiem nie sprawiają wielkich problemów przy tworzeniu deskowania. Znacznie więcej kłopotów wynika z budowania schodów zabiegowych. Szalunek jest bardziej skomplikowany. Są to konstrukcje, w których nie ma spocznika, a cały bieg ma kształt litery L. Musisz zwrócić szczególną uwagę na układanie deskowania spodniego. Układanie stempli również musi być dokładnie zaplanowane i przemyślane.

Jak zrobić szalunek na schody półokrągłe?

Jeszcze większym problemem jest szalowanie schodów, których bieg przyjmuje kształt litery U. To tak zwane schody półokrągłe, które łączą dwa biegi bez spocznika. Niewielu specjalistów wie, jak zrobić szalunek na schody półokrągłe, a nawet wiedza nie gwarantuje uniknięcia błędów. Przede wszystkim, wykonuje się szalunki z płyt, które można dociąć w odpowiedni kształt. Konieczne jest także dokładne zaplanowanie układu stopni i precyzyjne ułożenie zbrojenia.

Wylewanie betonu – najważniejsze informacje

Wiesz już, jak zaszalować schody przed domem lub wewnątrz budynku. Samo wykonanie wylewki także musi przebiegać według ściśle ustalonych zasad. Najważniejsze jest to, żeby prace betoniarskie wykonać za jednym razem. Nie można dzielić ich na kilka etapów, ponieważ schody będą nierównomiernie wiązały. Tam, gdzie prace zostałyby przerwane, mogą powstawać pęknięcia i szczeliny. Jak widać, nie warto rozwlekać prac w czasie.

Jak wykonać wylewkę?

Podobnie jak szalowanie schodów, także wylewanie betonu powinno odbywać się z góry na dół. Pod wpływem siły grawitacji mieszankę prowadzi się po spodniej części deskowania. Co trzeba robić dalej? Miejscowo wypełnić stopnie, a ich wierzchnią część zacierać na gładko. Tak przygotowany bieg komunikacyjny można zostawić do wyschnięcia.

Jak długo utrzymywać szalunek schodów?

Wylewanie mieszanki betonowej to jeszcze nie koniec pracy związanej z deskowaniem. Szalowanie schodów powinno utrzymać się w niezmienionej formie do momentu ostatecznego związania betonu. Specjaliści sugerują, żeby pozostawić deski przynajmniej przez 3-4 tygodnie w niezmienionej pozycji. Jednak przy nowoczesnych mieszankach betonowych sam proces wiązania przebiega znacznie szybciej. Wówczas szalunek schodów możesz demontować nawet po kilku dniach od wylania mieszanki.
Szalowanie schodów jest niezbędne, aby nadać im odpowiednią formę. Pamiętaj o podstawowych zasadach przy układaniu deskowania i miej na uwadze, że prace nie powinny być przerywane. Na pewno nie chcesz, aby cały trud poszedł na marne.